Διατροφή για κοκατίλ και άλλους παπαγάλους
Όσοι έχουν μελετήσει έστω και λίγο για την υγιεινή διατροφή ενός παπαγάλου, θα γνωρίζουν ήδη ότι οι παπαγάλοι χρειάζονται και ποικιλία και γεύση. Πολλοί ιδιοκτήτες προσφέρουν στα κοκατίλ τους διάφορες τροφές, όμως αυτό αρκεί; ΌΧΙ!
Σαφώς σε σχέση με την άθλια τακτική του δίνεται στον παπαγάλο η τροφή και ένα κομμάτι μήλο ή μαρούλι… το να φάει έστω και λίγη περισσότερη ποικιλία είναι καλύτερο αλλά σε καμία περίπτωση επαρκές! Αν θέλουμε το κοκατίλ μας να έχει μακροζωία, υγεία και ευτυχία… σε καμία περίπτωση δεν αρκεί η καλή τροφή σπόρων, τα πέλλετς και το να κρεμάμε μια πρασινάδα ή ένα τσαμπί κεχρί στο κλουβί. Χρειάζεται μια μεγάλη ποικιλία ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ και μάλιστα σε ιδανικές συνθήκες (από πλευράς χρόνου του ιδιοκτήτη) , θα πρέπει να προσφέρονται στο κοκατίλ 3 γεύματα!
Στο άρθρο αυτό θα επικεντρώσουμε στα κοκατίλ γιατί αποτελούν είδος ευρέως γνωστό, δημοφιλές στη χώρα μας αλλά και πολύ ευαίσθητο σε ασθένειες που πολλές φορές σε συνδυασμό με μια φτωχή διατροφή, οδηγούν στον πρόωρο θάνατο.
Η διαφορά των κοκατίλ σε σχέση με τους υπόλοιπους δημοφιλείς παπαγάλους είναι η μικρή κατανάλωση φρούτων και η αυξημένη κατανάλωση πράσινων χορταρικών – λαχανικών, γεγονός που συμβαίνει όχι μόνο με τα οικόσιτα κοκατίλ αλλά και με τα κοκατίλ στη φύση.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές πανεπιστημιακές μελέτες για τη διατροφή των κοκατίλ , μελέτες που έφεραν ανατροπές σε όσα πιστεύονταν παλαιότερα. Για παράδειγμα υπήρχε η αντίληψη ότι τα ενισχυμένα σε πρωτεΐνη πέλλετς είναι καλή τροφή για γερασμένα πουλιά ή πουλιά με διάφορα προβλήματα. Εν τέλει αποδείχθηκε ότι τα πουλιά με προβλήματα υγείας πρέπει να λαμβάνουν μειωμένη πρωτεΐνη, πράγμα που οδήγησε τις γνωστές βιομηχανίες πέλλετς να μειώσουν το ποσοστό πρωτεϊνης σε τροφές για πουλιά σε τέτοια κατάσταση. Ας γνωρίζουμε λοιπόν ότι από το δειγματικό διαιτολόγιο που θα ακολουθήσει παρακάτω, αν το κοκατίλ μας έχει προβλήματα υγείας θα πρέπει να δίνουμε λιγότερες ποσότητες σε αυγό, φασόλια και ότι άλλο είναι πλούσιο σε πρωτεϊνη.
Θα πρέπει αρχικά να κατανοήσουμε ότι είναι απαραίτητο να προσφέρουμε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ στο κοκατίλ μας πράσινα φύλλα χόρτων ή λαχανικών και όχι καθημερινά τα ίδια. Το ιδανικό μάλιστα θα ήταν να προσφέρουμε 2 διαφορετικά ανά ημέρα! Π.χ ένα φύλλο μαρούλι μετά το πρωινό γεύμα και 1 φύλλο σπανάκι νωρίς το απόγευμα. Στο άρθρο με τις ασφαλείς τροφές για παπαγάλους , στην κατηγορία διατροφή, θα βρείτε μεγάλη ποικιλία σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά και χόρτα που μπορούν να προσφερθούν.
Τα τελευταία χρόνια οι πτηνίατροι που προτείνουν μειωμένη χρήση μειγμάτων σπόρων και πέλλετς έχουν αυξηθεί θεαματικά και σήμερα αποτελούν πλειοψηφία στις χώρες που υπάρχει πραγματική πτηνιατρική. Ανεπιφύλακτα προτείνουν την παρακάτω αναλογία επισημαίνοντας ότι οι παπαγάλοι που τρέφονται έτσι, μακροημερεύουν και ξεπερνούν πολλές φορές θεαματικά το προσδόκιμο ζωής εφόσον συντρέχουν και άλλες κατάλληλες συνθήκες όπως 10+ ώρες ήσυχου ύπνου μακρυά απο φασαρία και φώτα, καθημερινή γύμναση εκτός κλουβιού για τουλάχιστον 2 ώρες. Τα κοκατίλ που ζουν με αυτό τον τρόπο και τρέφονται σωστά αναπτύσσουν σπάνια καρδιακές παθήσεις (ασθένεια που θερίζει πλέον διεθνώς τους οικόσιτους παπαγάλους λόγω λιπαρής διατροφής και έλλειψη γύμνασης. Σημαντικός παράγοντας και το κόψιμο των φτερών καθώς η εκγύμναση χωρίς φτερά είναι δύσκολη ειδικά για μεγάλους παπαγάλους).
Η πρόταση τους περιλαμβάνει 15-20% μείγμα σπόρων. 15-20% πέλλετς και 60-70% ποικιλία μαγειρεμένου υγιεινού φαγητού και πράσινων φύλλων! Η ποικιλία θα πρέπει να περιέχει καθημερινά δεκάδες είδη τροφών. Πως όμως μπορούμε να το εφαρμόσουμε αυτό στην πράξη; Ακούγεται δύσκολο αλλά δεν είναι!
Θα χρειαστεί να κάνουμε μερικά ψώνια! Ας ξεκινήσουμε με προϊόντα ανώτερης διατροφής αξίας που θα βρούμε στα καταστήματα βιολογικών. Καστανό ρύζι, φασόλια ροβίτσας, μαυρομάτικα φασόλια, καλαμπόκι, σπόροι ζέας , σιταριού, βρώμης, φαγόπυρο, ζυμαρικά χωρίς γλουτένη, ζυμαρικά ζέας, κία, κινόα λαχανικά και φρούτα, ΠΟΛΥ καλής ποιότητας ξηροί καρποί όπως ωμά αμύγδαλα και καρύδια. Οι ξηροί καρποί αποτελούν τεράστιο κίνδυνο για τα πουλιά καθώς αναπτύσσουν εύκολα επικίνδυνους μύκητες και περισσότερο απ όλα τα φιστίκια. Επιλέγουμε καρύδια και αμύγδαλα όσο πιο καλοδιατηρημένα γίνεται, όσο πιο φρέσκα γίνεται και τα συντηρούμε για μικρά διαστήματα, γι αυτό και δεν πρέπει να πάρουμε μεγάλη ποσότητα. Αν δε βρούμε τότε είναι προτιμότερο να μην υπάρχουν στη διατροφή τους παρά να ρισκάρουμε τις σοβαρότατες συνέπειες από τους μικροοργανισμούς που αναπτύσσουν.
Αν στην περιοχή μας δεν υπάρχουν βιολογικά τότε θα προμηθευτούμε από άλλα καταστήματα όσα υλικά βρούμε. Για λαχανικά θα προτιμήσουμε ένα κατάστημα λαχανικών που φέρνει ελληνικά ενδεχομένως και ντόπια προϊόντα της περιοχής μας. Σημειώστε ότι πλέον υπάρχουν και ηλεκτρονικά καταστήματα για βιολογικά προϊόντα απ όπου μπορούμε να παραγγείλουμε αυτά που δεν χρειάζονται ψυγείο.
Ας προχωρήσουμε λοιπόν στο ημερήσιο μαγειρεμένο μενού. Όχι δεν θα χρειαστεί να μαγειρεύετε κάθε μέρα αλλά 1 φορά την εβδομάδα! Βάζουμε ποσότητες για 1 εβδομάδα και τις συντηρούμε σε μερίδες σε ειδικές σακούλες στην κατάψυξη. Σερβίρουμε σε θερμοκρασία δωματίου το μενού αυτό καθημερινά για 5 φορές την εβδομάδα!
Το μενού της φωτογραφίας περιέχει διάφορα λαχανικά, χορταρικά , ρίζες, και δημητριακά όπως καρότο, φινόκιο, σπανάκι, κολοκύθα με τα σπόρια της, γλυκοπατάτα, κολοκυθάκι, ραπανάκι, διάφορες πιπεριές, πράσινα φασολάκια, μικρά κομμάτια απο φύλλα βλήτων, φαγόπυρο, αρακά. Ότι διαθέτετε και πιστεύεται ότι ταιριάζει μπορείτε να το προσθέσετε. Βράζουμε σε μέτρια φωτιά τα παραπάνω μέχρι να μαλακώσουν ελαφρώς… δεν τα θέλουμε λιωμένα! Ιδανικά όταν μαλακώσει και τρυπιέται με το πιρούνι ένα κομμάτι κολοκύθας, τότε όλα είναι έτοιμα.
Σε ένα άλλο σκεύος βράζουμε καστανό ρύζι, ροβίτσα, ζέα, ακατέργαστη βρώμη, κια, κινόα, ζυμαρικό ζέας (π.χ κους κους ζεας), ζυμαρικό χωρίς γλουτένη ή ολικής αλέσεως. Βράζουμε σε μέτρια φωτιά μέχρι να είναι λίγο μαλακά αλλά τραγανά, Όταν αναμειχθούν με τα υπόλοιπα θα τραβήξουν και άλλα υγρά! Τα ζυμαρικά ενδεχομένως θα θέλουμε να τα προσθέσουμε λίγο μετά γιατί βράζουν ευκολότερα.
Ποσοτικά τα λαχανικά μας πρέπει να είναι περισσότερα από το δεύτερο μείγμα σε αναλογία 70-30.
Προσέχουμε ώστε η ποσότητα νερού να είναι επαρκής για να βράσουν αλλά όχι μεγάλη, ώστε να μην πετάξουμε ζωμό με βιταμίνες!
Μόλις είναι όλα έτοιμα , τα ανακατεύουμε σε ένα μεγάλο σκεύος όλα μαζί και ανα λίγα λεπτά ανακατεύουμε ξανά ώστε τα υγρά να απορροφηθούν από το ρύζι και τα ζυμαρικά. Στη συνέχεια μόλις κρυώσουν αρκετά, τα χωρίζουμε σε μερίδες και τα τοποθετούμε σε σακούλες κατάψυξης. Αφαιρούμε τον αέρα, τα σφραγίζουμε και τα καταψύχουμε.
Ας δούμε τώρα πρακτικά πως μπορούμε να τα σερβίρουμε. Κάθε πρωί πριν καθαρίσουμε τα κλουβιά και αλλάξουμε νερά και φαγητά, θέλουμε την ημερήσια μερίδα του μαγειρεμένου γεύματος να έχει ήδη αποψυχθεί άρα το βγάζουμε νωρίτερα από την κατάψυξη ή το βράδυ τοποθετούμε την μερίδα στο ψυγείο ώστε το πρωί να αποψυχθεί πιο εύκολα και γρήγορα να πάρει θερμοκρασία δωματίου. Αυτό θα είναι και το πρώτο γεύμα που θα σερβίρουμε πριν κάνουμε οτιδήποτε άλλο και ΑΦΟΥ αφαιρέσουμε ότι υπάρχει από την προηγούμενη μέρα , τροφές κτλ. Επειδή το γεύμα μας είναι αρκετά υγρό θέλουμε πεντακάθαρες ταΐστρες για να αποφύγουμε βακτήρια και μύκητες. Τα πουλιά μόλις ξυπνούν πεινούν σαν “λύκοι”. Είναι η ιδανική στιγμή για να φάνε ποικιλία και να πάρουν πολύτιμες βιταμίνες και στοιχεία.
Στη συνέχεια κάνουμε τις υπόλοιπες δουλειές π.χ αλλαγή νερών, καθαριότητα κτλ. Αφού περάσει λίγη ώρα τοποθετούμε μικρή ποσότητα σπόρων στις ταϊστρες μας και ειδικά για τα κοκατίλ ένα πράσινο φύλλο λαχανικού ή μαρουλιού. Το μαγειρεμένο μας φαγητό δεν πρέπει να μείνει πολλές ώρες στο κλουβί. Μέχρι το μεσημέρι το πολύ. Σε μερικές ώρες λοιπόν θα το αφαιρέσουμε. Το μεσημέρι ή το απόγευμα μπορούμε να δώσουμε μια μικρή λιχουδιά π.χ μερικές μπουκιές από κεχρί ή 1-2 ξηρούς καρπούς κτλ. Το απόγευμα θα προσφέρουμε ξανά ένα φρέσκο φύλλο λαχανικού ή χορταρικού και 2 ώρες πριν κοιμηθούν θα συμπληρώσουμε την υπόλοιπη ημερήσια δόση μείγματος σπόρων και πέλλετς. Θέλουμε πριν τον ύπνο ο παπαγάλος μας να έχει φάει όσο το δυνατόν λιγότερη υγρή τροφή καθώς αν χωνέψει αργά το βράδυ , μειώνουμε τις πιθανότητες για βακτήρια και μύκητες στον πρόλοβο.
Φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι και είναι αδύνατον να τηρήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα. Στην περίπτωση αυτή κάνουμε ότι πλησιέστερο μπορούμε. Προσέχουμε όμως πολύ με το μαγειρεμένο γεύμα. Π.χ είναι προτιμότερο να το αφήσουμε μόνο μισή ώρα το πρωί και να βάλουμε στη συνέχεια μαζί με τους σπόρους κάτι που χαλάει πιο δύσκολα παρά να το αφήσουμε στο κλουβί ως το απόγευμα, ειδικά τις ζεστές εποχές του χρόνου.
Μπορούμε να τηρήσουμε τα παραπάνω για 5 φορές την εβδομάδα και τις άλλες δυο να εμπλουτίσουμε τη διατροφή με άλλα γεύματα όπως φρούτα, φασόλια μαυρομάτικα, αυγό, βρασμένο κοτόπουλο, τσαμπί κεχρί κ.α
Σχετικά με τα άλλα είδη παπαγάλων:
Θα πρέπει να γνωρίζουμε τις διατροφικές ιδιαιτερότητες του είδους παπαγάλου που συντηρούμε. Υπάρχουν παπαγάλοι που τρώνε περισσότερα φρούτα από τα κοκατίλ και άλλοι που η διατροφή τους βασίζεται κυρίως στα φρούτα! Το μαγειρεμένο μείγμα είναι ασφαλές για όλους τους παπαγάλους όμως η συχνότητα του δεν είναι ίδια για όλα τα είδη. Για παράδειγμα σε ένα budgie θα το προσφέρουμε 2-3 φορές την εβδομάδα και θα αυξήσουμε τις μέρες που δίνουμε φρούτα. Σε ένα ζακό θα το προσφέρουμε όπως και στα κοκατίλ αλλά θα προσφέρουμε μερικά απογεύματα περισσότερα φρούτα αντί για πράσινα φύλλα. Σε έναν μακάο θα το προσφέρουμε σαν δεύτερο πιάτο μέσα στη μέρα που και που ενώ θα προτιμήσουμε το πρωί να φτιάχνουμε ένα μείγμα με διάφορα φρούτα + ρύζι, ζυμαρικό κτλ. Σε ένα ρίνγκνεκ θα τηρήσουμε περίπου τα ίδια με το κοκατίλ, αυξάνοντας ενδεχομένως την ποσότητα χόρτων και άλλων καρπών.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό ανεξάρτητα από το είδος είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει πρόγραμμα και ποικιλία στη διατροφή τους.
Είναι σημαντικό επίσης να παρατηρούμε ανα διαστήματα τι τρώνε περισσότερο από αυτά που φτιάχνουμε ώστε αν π.χ από το μαγειρεμένο γεύμα επιλέγουν κυρίως το ζυμαρικό, να το μειώσουμε αρκετά σε ποσότητα ώστε να φάνε και άλλα είδη τροφών που περιέχει το γεύμα.
Αν ο παπαγάλος σας δεν έχει φάει ποτέ ξανά αυτές τις τροφές, είναι πιθανό να μην τις τιμήσει με την πρώτη φορά. Σ αυτή την περίπτωση θα ήταν καλό να του συστήσουμε τις τροφές ξεχωριστά για λίγο καιρό. Πχ ρύζι με λίγα λαχανικά, 3-4 λαχανικά βρασμένα, ζυμαρικό, φαγόπυρο κτλ ξεχωριστά ανα ημέρα. Όταν βεβαιωθούμε ότι πλέον “τιμά” τα γεύματα που του προσφέρουμε, προχωρούμε στην παρασκευή του πλούσιου μείγματος.
*Τα υλικά που αναφέρονται είναι δειγματικά. Μπορείτε να προσθέσετε δεκάδες ακόμη πράγματα ασφαλή για κατανάλωση, αρκεί να τηρείται τις σωστές αναλογίες ανά είδος τροφής. Για παράδειγμα αν προσθέσετε ρύζι διαφόρων ειδών σε μεγάλη ποσότητα τότε θα έχετε ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες και φτωχότερο σε βιταμίνες. Αυτό δεν θα είναι ιδανικό για καθημερινή διατροφή.
Πηγές:
wikipedia
cockatielcottage
cockatielrescue
about.com
dr. Ron Hines
