Μπορεί ο παπαγάλος να ζήσει έξω το χειμώνα;

Μπορεί ο παπαγάλος να ζήσει έξω το χειμώνα; Σε τι θερμοκρασίες αντέχουν οι παπαγάλοι;  Πρόκειται για 2 ερωτήσεις που θα συναντήσει κάποιος πολύ συχνά ανάμεσα σε ιδιοκτήτες παπαγάλων. Θα χωρίσουμε αρχικά τους κατοικίδιους παπαγάλους που συναντώνται εκτός σπιτιού, σε 2 ομάδες. Αυτούς που βρίσκονται σε προσεγμένες κατασκευές , με θέρμανση πολύ συχνά ή με ειδικούς χώρους – κατασκευές όπου μπορούν να προφυλαχθούν από το κρύο και σε αυτούς που απλώς ο ιδιοκτήτης τους μια μέρα αποφασίζει να τους βγάλει έξω από το σπίτι (στο μπαλκόνι, στην αυλή κτλ, μέσα στο κλουβί τους). Στο άρθρο αυτό αναφερόμαστε στη δεύτερη κατηγορία και σε περιοχές όπου ο χειμώνας είναι ψυχρός.

Για την δεύτερη κατηγορία λοιπόν εύλογα θα μας γεννηθούν κάποιες απορίες. Ποιος ο σκοπός να έχει κάποιος κατοικίδιους παπαγάλους μεγέθους μόλις μερικών εκατοστών όπως π.χ budgie, κοκατίλ, lovebird και να θέλει να τους συντηρήσει έξω;;; Τι νόημα έχει να αγοράζει κάποιος έναν παπαγάλο ως πτηνό συντροφιάς και να τον βγάζει εκτός σπιτιού όπου τον χειμώνα είναι πρακτικά αδύνατον να τον βλέπει;

Αν έχετε φτάσει σε αυτό το άρθρο με σκοπό να μάθετε πως μπορείτε να βγάλετε τους παπαγάλους σας στο μπαλκόνι ή στην αυλή σας το χειμώνα, τότε μάλλον ήρθε η στιγμή να σκεφτείτε ότι ίσως δεν θα έπρεπε να έχετε παπαγάλους.

Συνήθως τέτοιες απορίες έχουν άνθρωποι που έχουν βαρεθεί τους παπαγάλους τους, που θέλουν να τους ξεφορτωθούν από το “σαλόνι” τους, που πήραν κάτι πιο καινούργιο, πιο γυαλιστερό άρα το παλιό πρέπει να “αποσυρθεί”, που διατηρούν τους παπαγάλους όχι επειδή τους αγαπούν αλλά επειδή τους χρησιμοποιούν για αναπαραγωγές, που βλέπουν τους παπαγάλους (και συνήθως όλα τα ζώα) ως χόμπι όπως το γυμναστήριο, που μπορεί κάποιος να ξεκινήσει και να σταματήσει αναλόγως με την διάθεση του.

Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Κάθε οργανισμός αποτελείται από διάφορα όργανα που δε διαφέρουν πολύ από τις μηχανές που κατασκευάζει ο άνθρωπος. Κάθε οργανισμός είναι φτιαγμένος για να επιβιώνει για ένα χρονικό διάστημα υπό προϋποθέσεις που η ίδια η φύση ορίζει. Όταν αυτός ο οργανισμός υποχρεωθεί να λειτουργήσει υπό άλλες προϋποθέσεις, δυσκολότερες από αυτές για τις οποίες έχει κατασκευαστεί, τι πιστεύετε ότι θα συμβεί;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι απλή. Βάλτε το λάπτοπ σας στο ψυγείο και αφήστε το να λειτουργεί εκεί για μερικές ημέρες. Βάλτε το κινητό σας στην κατάψυξη και αφήστε το εκεί. Οδηγήστε το αυτοκίνητο για μεγάλο διάστημα χωρίς να αλλάζετε ταχύτητα όταν πρέπει, φτάνοντας το στα όρια του. Βάλτε το κλιματιστικό σας στο ψυχρό πρόγραμμα και τοποθετείστε το ακριβώς πάνω από την τηλεόραση σας. Αν τα παραδείγματα άψυχων μηχανών δεν σας ικανοποιούν, μπορούμε να σας δώσουμε και έμψυχων. Ας υποθέσουμε ότι ζείτε στην Ελλάδα. Μαζέψτε μόνο τα ρούχα που ήδη έχετε και ξεκινήστε για ένα ολιγοήμερο ταξίδι στη Γροιλανδία όπου θα πρέπει να μείνετε έξω. Θα σας άρεσε; Ας υποθέσουμε ακόμη ότι η καρδιά σας θα αντέξει αυτή την εναλλαγή θερμοκρασίας. Πόσο όμορφα θα νιώθατε;

Το να υποχρεώνει κάποιος ένα ευαίσθητο πλάσμα να ζει σε θερμοκρασίες για τις οποίες δεν έχει “κατασκευαστεί”, δεν διαφέρει πολύ από τα παραπάνω παραδείγματα. Οι παπαγάλοι που διατηρούμε στα σπίτια μας, έχουν γεννηθεί στο κλίμα μας και έχουν ζήσει μόνο σε εσωτερικούς χώρους. Δεν αντιλαμβάνονται καν τις εποχές όπως τις αντιλαμβανόμαστε εμείς που καθημερινά βγαίνουμε εκτός σπιτιού και ερχόμαστε σε επαφή με διαφορετικές θερμοκρασίες (και παρ όλα αυτά το χειμώνα αρκετές φορές αρπάζουμε κρυολόγημα).

Θα συναντήσετε πολλούς πρόθυμους που θα σας πουν το κλασσικό “εγώ έχω τους παπαγάλους μου έξω το χειμώνα ακόμα και με χιόνια και παγωνιές και δε παθαίνουν τίποτα”. Πρόκειται είτε για ανθρώπους που η ενημέρωση τους φτάνει ως εκεί που δε γνωρίζουν καν πως ονομάζεται το είδος παπαγάλου που έχουν, είτε για ανθρώπους που συντηρούν παπαγάλους σε αυλές και μπαλκόνια με μόνο σκοπό την αναπαραγωγή και το κέρδος, είτε για ανθρώπους που τους νοιάζει να λένε ότι έχουν παπαγάλο, το που θα τον έχουν δεν είναι πρόβλημα για αυτούς. Φυσικά αυτοί οι άνθρωποι στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν έξω τους παπαγάλους τους για λίγα χρόνια κι αν τους ρωτήσετε μετά από μερικά χρόνια θα σας πουν είτε ότι “ψόφησαν στα καλά καθούμενα ενώ τους πρόσεχαν πολύ” είτε ότι τους έδωσαν σε άλλους.

Κάπου εδώ θα πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρουμε και το περίφημο παράδειγμα των ελληνικών μοναστηριών που σε ορεινές περιοχές όπου το βράδυ οι θερμοκρασίες πέφτουν πολύ και το χειμώνα πολλές φορές χιονίζει, διατηρούν σε εξωτερικούς χώρους διάφορα πτηνά όπως π.χ περιστέρια και μαζί… παπαγάλους budgie. Συνομιλώντας πρόσφατα με γνωστούς μου για το θέμα αυτό βρέθηκα μπροστά στην εξής εξιστόρηση: “Στο μοναστήρι που πήγαμε πρόπερσι είχαν δεκάδες μικρά παπαγαλάκια έξω και είχε χιόνια και ήταν μια χαρά. Τα είχαν κλεισμένα με φράχτες, πετούσαν μέσα, είχαν δεντράκια και παντού γύρω γύρω είχαν φωλιές! Ε αφού ζουν εκεί τότε δεν έχουν πρόβλημα αυτά με το κρύο”.

Η παραπάνω εξιστόρηση προέρχεται από ανθρώπους άνω των 60 ετών που μερικά πράγματα είναι δύσκολο να γίνουν κατανοητά. Ευελπιστούμε ότι από τον αναγνώστη του άρθρου θα γίνουν κατανοητά. Διατηρούμε μεγάλες επιφυλάξεις για το τι είδους ενημέρωση έχουν οι μοναχοί στα μοναστήρια για τα παπαγαλάκια αυτά. Τι είδους τροφές τους παρέχουν. Τι είδους περίθαλψη έχουν αν αρρωστήσουν. Συνήθως η απάντηση στα παραπάνω είναι “φροντίζει ο θεός”. Δεν θα το σχολιάσουμε. Θα σχολιάσουμε μόνο το θέμα θερμοκρασίας. Είναι λογικό ότι τα πουλιά αυτά θα ζήσουν εκεί αφού εκεί τα αιχμαλώτισαν οι καλοί αυτοί μοναχοί. Φυσικά και δε θα πεθάνουν από το κρύο σε 1 μόνο μέρα. Φυσικά και μπορεί να ζήσουν μερικά χρόνια. Ρωτήστε λοιπόν τους καλούς αυτούς χριστιανούς πόσων ετών είναι τα γηραιότερα παπαγαλάκια της εγκατάστασης τους; Πόσα παπαγαλάκια χάνουν κάθε χρόνο και πόσα χρόνια συνολικά διατηρούν παπαγάλους στο μοναστήρι τους. Τα budgie προορίζονται για να ζήσουν το λιγότερο 12 χρόνια και άνετα μπορούν να φτάσουν 13-14 ετών με καλή διατροφή και περιποίηση. Να είστε βέβαιοι ότι τα παπαγαλάκια αυτά ζουν μόνο μερικά χρόνια. Η μηχανή του οργανισμού τους καταβάλει τέτοιες προσπάθειες για να διατηρήσει την θερμοκρασία σώματος σε ανεκτά επίπεδα που χάνει χρόνο με το χρόνο τις δυνάμεις της, καθώς λειτουργεί με ακραίους ρυθμούς.

Τα παραπάνω αφορούν όλους τους παπαγάλους;

Όχι. Υπάρχουν παπαγάλοι που έχουν “κατασκευαστική” αντοχή για διαβίωση ακόμα και σε ψυχρά κλίματα αρκεί να βρουν άφθονη τροφή. Αυτή την ιδιαιτερότητα έχουν οι indian ringneck και οι Αλεξανδρινοί. Ελεύθερα κοπάδια των παραπάνω ειδών που θεωρούνται πλέον σχεδόν ιθαγενή, υπάρχουν σήμερα σε όλο σχεδόν το βόρειο ημισφαίριο ακόμα και σε χώρες όπως η Βρετανία. Τα κοπάδια αυτά βρίσκουν τροφή σε δέντρα και καλλιέργειες και έτσι κατορθώνουν να επιβιώσουν ενώ παρουσιάζουν αντοχή στο κρύο καθώς ακόμα και σε τόσο βόρειες χώρες, τις θερμότερες εποχές αναπαράγονται κανονικά και οι πληθυσμοί τους αυξάνονται. Θεωρείται πάντως ότι και αυτοί οι παπαγάλοι δεν ζουν όλο το προσδόκιμο ζωής τους κανονικά όταν βρίσκονται σε τόσο ψυχρές χώρες, ζουν όμως για πολλά χρόνια.

Μερική ανθεκτικότητα στο κρύο παρουσιάζουν και κάποια είδη κοκατού που μπορούν να παρατηρηθούν στην Αυστραλία ακόμα και μέρες που έχει χιονίσει να παίζουν στο χιόνι (για μικρά διαστήματα της ημέρας). Η αντοχή αυτή αφορά περιοχές που δεν χιονίζει συχνά και εφόσον ο οργανισμός τους έχει προετοιμαστεί για τον επερχόμενο χειμώνα.

Μερική ανθεκτικότητα παρατηρείται και στις ροζέλες καθώς και στους παπαγάλους μονκ. Ελεύθερα κοπάδια μονκ υπάρχουν σε πόλεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης και συνήθως τα κοπάδια αυτά συναντώνται σε πάρκα όπου η τροφή είναι άφθονη, θεωρείται όμως ότι δε ζουν όλο το προσδόκιμο της ζωής τους καθώς ο οργανισμός τους καταπονείται λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών.

Τον χειμώνα δεν πρέπει να βγάζω καθόλου τον παπαγάλο μου στον ήλιο στο μπαλκόνι;

Αντιθέτως, η απευθείας έκθεση στο ηλιακό φως είναι απαραίτητη για την υγεία του παπαγάλου. Θα σας δώσουμε την απάντηση μιας πτηνιάτρου, της Tζούλι Μπέργκ από τις Η.Π.Α. Σημαντικό ρόλο παίζει σε τι εναλλαγές θερμοκρασιών έχει συνηθίσει ένας παπαγάλος. Αν ο παπαγάλος σας έχει ζήσει επί χρόνια μόνο σε εσωτερικούς χώρους και ξαφνικά μια κρύα μέρα του χειμώνα αποφασίσετε να τον βγάλετε στο μπαλκόνι για να λιαστεί, είναι πολύ πιθανό να αρρωστήσει ή ακόμα και να πεθάνει. Η προσαρμογή για να μπορεί ένας παπαγάλος να αντέξει για μικρά διαστήματα της μέρας πιο χαμηλές θερμοκρασίες, πρέπει να αρχίσει από αρχές φθινοπώρου. Θα πρέπει καθημερινά να τον βγάζετε έξω μερικές ώρες ώστε να καταλάβει τι εποχή του χρόνου είναι και ότι έρχεται χειμώνας. Σε μερικούς μήνες το φτέρωμα του (εφόσον έχει σωστή διατροφή) θα ενισχυθεί ως φυσική άμυνα απέναντι στο χειμώνα που έρχεται. Ο οργανισμός του θα έχει αναπτύξει μερική αντοχή σε χαμηλότερη θερμοκρασία και θα μπορεί για μερικές ώρες να αντέξει στο εξωτερικό κρύο. Σε κάθε περίπτωση αυτά αφορούν φυσιολογικές καιρικές συνθήκες. Όταν επικρατεί ακραίος χειμερινός καιρός με παγωνιές και χιόνια ή με βροχές και καταιγίδες, είναι αυτονόητο ότι δεν πρέπει να βγάζετε τον παπαγάλο σας έξω.

Τι μπορεί να βοηθήσει τον παπαγάλο να αντέξει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες;

Η προετοιμασία του οργανισμού του όπως αναφέραμε παραπάνω και η προστασία από απευθείας έκθεση σε ψυχρά ρεύματα. Θα βοηθήσει επίσης η ελαφρώς πιο λιπαρή διατροφή (π.χ περισσότεροι ξηροί καρποί και μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού). Πτηνίατροι αποδέχονται ότι τα πιο “στρουμπουλά” πτηνά αντέχουν περισσότερο στο κρύο. Κρατήστε όμως υπόψιν ότι τα πουλιά αυτά υποφέρουν και συχνά πεθαίνουν με τον πρώτο καλοκαιρινό καύσωνα. Οι υπέρβαροι παπαγάλοι είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στις υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει ότι αν παχύνετε εσκεμμένα τον παπαγάλο σας για να μπορεί να αντέξει καλύτερα τον χειμώνα, του δίνετε μια πολύ καλή ώθηση προς τον θάνατο το καλοκαίρι.

Θυμηθείτε επίσης ότι οι πτηνίατροι αυτοί συμβουλεύουν πως σε καμία περίπτωση ένας παπαγάλος δεν θα πρέπει να βιώνει μέσα σε ένα 24ωρο, εναλλαγή θερμοκρασίας μεγαλύτερη των 10 – 12 βαθμών. Δηλαδή αν την ημέρα η θερμοκρασία τον χειμώνα είναι 10 βαθμοί, τη νύχτα ο παπαγάλος δε θα πρέπει να βρεθεί σε θερμοκρασία κάτω του -1 βαθμού.

Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στη μνήμη ενός κοκατίλ η σωτηρία του οποίου στάθηκε αδύνατη καθώς οι “κηδεμόνες” του αρνήθηκαν να το δώσουν. Το διατηρούσαν στην ταράτσα του σπιτιού τους σε πόλη της βόρειας Ελλάδας όπου το καλοκαίρι ήταν εκτεθειμένο συνεχώς σε καυτό ήλιο και το χειμώνα έπεφτε απευθείας πάνω του η βροχή, το χαλάζι και το χιόνι. Το κοκατίλ ούρλιαζε ασταμάτητα τις ώρες που είχε λίγο κουράγιο να το κάνει, με αποτέλεσμα να προσπαθεί όλη η γειτονιά, ακόμη και άνθρωποι που δεν είχαν σχέση με ζώα, να το απομακρύνουν απ τα τέρατα αυτά. Τους παρακάλεσαν να το χαρίσουν ή να το πάρουν μέσα τουλάχιστον όταν έχει ακραίο καιρό. Αρνήθηκαν. Το κοκατίλ άντεξε μόλις 2 χρόνια “ζωής” και πέθανε εν μέσω καταιγίδας. Μερικούς μήνες μετά οι “άνθρωποι” αυτοί άρχισαν να αφήνουν τον σκύλο τους στην ταράτσα εκτεθειμένο στις ίδιες συνθήκες. Γείτονες προχώρησαν σε καταγγελίες και τελικά χάρισαν τον σκύλο. Ο κοκατίλος δυστυχώς δεν είχε την ίδια τύχη:(